درباره زنجبیل
ریشه های غده ای و قطور این گیاه نی مانند از عهد باستان به عنوان ادویه ای مفید در طباخی و طب مورد استفاده قرار می گرفته است. زنجبیل که امروزه در مناطق استوایی به صورت گسترده ای کشت می شود، خواص به اصطلاح گرمی یا گرمابخشی دارد که از آن ماده ای بسیار مفید برای دفع انواع سرماخوردگی ها از بدن می سازد ضمن آنکه عفونت ها را پیش از آنکه در بدن مستقر شوند معدوم می نماید. ترکیبات ضدعفونی کننده زنجبیل که به صورت روغن های فرار در آن وجود دارند سیستم ایمنی بدن را فعال می کنند از این رو مصرف زنجبیل در پیشگیری از سرماخوردگی ها، برونشیت ها، عفونت های لوزه و گوارشی موثر است.
در متون پزشکی چینی که از ۲۰۰۰ سال پیش به جا مانده اند و نیز بسیاری از نسخ قدیمی شرقی به زنجبیل اشاره شده است. در سال ۱۶۰۰ میلادی شخصی به نام لردزوچی زنجبیل را برای اولین بار به انگلستان برد و دوست گیاه شناس او تاثیر مثبت زنجبیل در گرمابخشی را تایید و مصرف آن را برای کمک به سوءهاضمه تجویز می نماید. در گذشته برای کاهش فشار خون بالا خمیری از زنجبیل آسیاب شده با آب سرد تهیه می کردند و آن را روی پیشانی شخص بیمار قرار می دادند اما امروزه افزودن کمی زنجبیل به رژیم غذایی برای رسیدن به چنین نتیجه ای کافی محسوب می شود.
خوردن زنجبیل قلب و سیستم گردش خون را تحریک می کند و موجب ایجاد احساس گرما و سلامتی در بدن شده تولید نشاط و سرزندگی می کند. نوشیدن یک فنجان چای داغ زنجبیل در ابتدای سرماخوردگی یا آنفلوآنزا، زمان شروع احساس خستگی، سرما و کوفتگی در بدن، موجب افزایش تعریق، پایین آمدن تب و دفع سموم از بدن می شود و حالت زکام را برطرف می کند. زنجبیل در ریه ها به عنوان یک خلط آور نیز اثر می کند و سبب دفع خلط و ترشحات از سینه و تسریع در بهبود عفونت های ریه ای می شود.
در هندوستان برای درمان سرفه در کودکان به آنها دم نوش زنجبیل تازه می نوشانند. زنجبیل پروسه گوارشی را بهبود می بخشد، معده و روده ها را تقویت می کند و ترشح آنزیم های گوارشی را تحریک می کند. زنجبیل اثر مثبتی بر روی بی خوابی دارد به ویژه بی خوابی های دوران بارداری و یا ناشی از مسافرت. زنجبیل سوءهاضمه را برطرف می کند و امعا و احشا را از سموم پاک کرده، نفخ، اسپاسم و گرفتگی روده ها را رفع می کند. تحقیقات نشان می دهند زنجبیل از لخته شدن خون جلوگیری می کند، کلسترول را کاهش می دهد و فشار خون را پایین می آورد. به علاوه دارای آنتی اکسیدان هایی است که پروسه پیری را به تعویق می اندازند.
جویدن زنجبیل تازه درد دندان را تسکین می دهد. ماساژ دادن مفاصل دردناک با روغن زنجبیل نیز موجب تسکین درد آنها می شود. اما از آنجا که زنجبیل به شدت گرمابخش است مصرف آن به افرادی که طبیعتشان تحمل گرمی را ندارد و یا اشخاصی که دچار زخم معده و یا روده هستند توصیه نمی شود.
زنجبیل در طباخی ایرانی امروز چندان مورد استفاده نیست اما در بسیاری از کشورها مانند چین، تایلند و هند مصرف فراوانی دارد. در اینجا نمونه ای از یک نوع غذای هندی که در آن از زنجبیل استفاده شده ملاحظه می کنید.
● خورش مرغ بالتی
▪ مواد لازم:
۳ قاشق سوپخوری روغن مایع
۳ عدد پیاز متوسط خلال شده
۳ عدد گوجه فرنگی متوسط
۱ قطعه ۵/۲ سانتی دارچین نکوبیده
۲ عدد دانه هل
۴ دانه فلفل سیاه درسته
نصف قاشق چایخوری زیره سیاه
۱ قاشق چایخوری زنجبیل تازه رنده شده
۱ قاشق چایخوری سیر رنده شده
نصف قاشق چایخوری فلفل قرمز
۱ قاشق چایخوری نمک
۱ عدد مرغ حدود ۱ تا ۵/۱ کیلوگرمی خرد شده به ۸ قطعه و پوست گرفته
(در صورت تمایل می توانید از ۶۷۵ گرم گوشت مرغ بدون استخوان و خرد شده استفاده کنید)
۲ قاشق سوپخوری ماست
۴ قاشق سوپخوری آبلیمو
۲ قاشق سوپخوری گشنیز خرد شده
۲ عدد فلفل سبز خرد شده
روغن را در تابه بزرگ و گودی داغ کنید. پیاز را در روغن بریزید و تفت دهید تا طلایی شود. گوجه فرنگی ها را ابتدا نصف کنید و سپس به صورت برش های نازک خرد کنید. گوجه فرنگی ها را به پیاز اضافه کنید و چند دقیقه تفت دهید سپس دارچین و هل، فلفل سیاه، زیره، زنجبیل، سیر، فلفل قرمز و نمک را اضافه کنید. حرارت اجاق را کم کنید و مواد را ۳ تا ۴ دقیقه تفت دهید.
قطعات گوشت مرغ را دو تا دو تا اضافه کنید و هر دو قطعه را حدود ۷ دقیقه تفت دهید تا کاملاً به مواد خورش آغشته شود و سپس دو قطعه بعدی را اضافه کنید. حدود یک استکان آب به غذا اضافه کنید و در تابه را ببندید. بگذارید غذا با حرارت کم حدود ۳۰ دقیقه بپزد تا گوشت مرغ کاملاً پخته شود. در صورت نیاز ممکن است کمی آب اضافه کنید. ماست را به خورش بیفزایید و خوب مخلوط کنید سپس در ظرف را ببندید و بگذارید با حرارت کم ۱۵ دقیقه دیگر بپزد. سپس آبلیمو، گشنیز و فلفل سبز را اضافه کنید و پس از ۲ دقیقه با برنج و یا به صورت خوراک سرو نمایید.